هرکس ازنظر اینکه در چه شرایطی دچار استرس میشود و چطور این استرس را بروز میدهد، با دیگران متفاوت است. شناسایی نشانههای ورود به حالت استرس (stress mode) از دو جنبه مهم است: نخست، خودآگاهی (self-aware) بیشتر و درک تأثیر ایجادشده در ما؛ دوم، شناسایی نشانههای هشداردهنده در مراحل اولیه، برای تطبیقدادن خود و بازیابی انرژی. معمولا در رویارویی با استرس در محیط کار به دو شکل واکنش نشان میدهیم: یا رفتار و سبک کاری معمول خود را تقویت میکنیم یا برعکس آن عمل میکنیم. در ادامه، درمورد این دو نوع واکنش توضیح بیشتری میدهیم و در پایان نیز راهکار مناسب برای مقابله با استرس در محل کار را بیان میکنیم.
واکنش اول: تقویت رفتار و سبک کاری معمول
بعضی از افراد وقتی دچار استرس میشوند، سبک کاری معمول خود را تقویت میکنند. در اینجا، چند مثال رایج از این حالت را میبینیم. در این مثالها، در زمان استرس، یا سبک معمول کاری شما تقویت شده و یا رفتارهای معمول شما پررنگتر و شدیدتر شده است.
معمولا:
- سبک گفتوگوی شما صریح و مستقیم است؛ ولی اکنون رک و بیپرده و احتمالا بیملاحظه و بیفکر شده است.
- از بحث گروهی لذت میبرید؛ ولی اکنون از این حد فراتر رفتهاید و دیگر تمایلی ندارید که بهتنهایی تصمیم گیری کنید. جلساتی را برگزار میکنید تا اجماع و توافق گروه را به دست بیاورید، درحالیکه برگزاری این جلسات هیچ ضرورتی ندارد.
- به نظم و جزئیات علاقه دارید؛ ولی اکنون به اینکه دیگران چگونه کارشان را انجام میدهند، اعتماد ندارید و مدیریت خُرد میکنید؛ یعنی بر جزئیات کارهای آنها نیز نظارت میکنید.
- فرد سازگاری هستید و با دیگران کنار میآیید؛ ولی اکنون از هر چیزی که ممکن است موجب تضاد و اختلاف شود، پرهیز میکنید.
- کارها را بهصورت گروهی انجام میدهید؛ ولی اکنون بیشتر ایدئالگرا شدهاید تا عملگرا.
- انرژی بالایی دارید؛ ولی اکنون احساس میکنید که بیقرار و بیتاب شدهاید.
- به تواناییهای خود اطمینان دارید؛ ولی اکنون دیگران را بهخاطر هر مشکلی سرزنش میکنید، بدون اینکه نقش خودتان در ایجاد آن مشکل را در نظر بگیرید.
- خود را به چالش میکشید تا بهتر عمل کنید؛ ولی اکنون خودمنتقد (self-critical) شدهاید.
- فردی واقعگرا و متمرکز بر مسائل عملی هستید؛ ولی اکنون احساسات عاطفی خود یا دیگران را کماهمیت جلوه میدهید.
- روی وظیفهای تمرکز میکنید که در حال انجامش هستید؛ ولی اکنون این تمرکز باعث میشود که در ظاهر با هر تغییری مخالفت کنید.
- رویکردهای متداول و مرسوم را ترجیح میدهید؛ ولی اکنون بدون هیچ توجیه یا استدلالی از این رویکردها پیروی میکنید.
- سریع تصمیمگیری میکنید؛ ولی اکنون بدون فکر و آنی عمل میکنید یا با ایجاد هر ابهامی، سردرگم میشوید.